آمریکا و ایران در سال‌های اخیر تنش‌های زیادی را تجربه کرده‌اند اما به نظر می‌رسد پس از حمله 7 اکتبر حماس به اسرائیل بیش از هر زمان دیگری به جنگ نزدیک شده‌اند.
در ۱۰۰ روز از زمان حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر، رئیس جمهور جو بایدن به دنبال کمک به اسرائیل برای پیروزی در جنگ خود در غزه و جلوگیری از تبدیل درگیری به یک جنگ منطقه‌ای با ایران و نیروهای نیابتی آن بوده است. زمانی که «محور مقاومت» نزدیک به ایران و اسرائیل و آمریکا حملات خطرناک‌تری به یکدیگر از جمله ترور می‌کنند، سخت‌تر می‌شود.
متحدان ایران در عراق و سوریه از آغاز جنگ غزه تاکنون حدود ۱۴۰ حمله موشکی و پهپادی علیه نیروهای آمریکایی انجام داده‌اند. به گفته فرماندهی مرکزی آمریکا، شاید شدیدترین آن‌ها در ۲۰ ژانویه با شلیک رگبار «موشک‌های بالستیک و راکت‌های متعدد» به پایگاه الاسد در غرب عراق رخ داد.
گزارش‌ها حاکی از آن است که باتری‌های پدافند هوایی پاتریوت اکثر آن‌ها را رهگیری کردند، اما برخی از آن‌ها به پایگاه اصابت کردند و تعداد نامعلومی از آمریکایی‌ها و عراقی‌ها را تکان دادند یا مجروح کردند.
تاکنون آمریکا از گروه‌های محلی انتقام گرفته است. بایدن اکنون با فشار فزاینده‌ای برای انجام اقدامات قوی‌تر علیه خود ایران مواجه خواهد شد. این یک معضل است: اگر هیچ کاری نشود آمریکا ضعیف به نظر می‌رسد و اگر تلافی کند رئیس جمهور در یک سال انتخاباتی با خطر جنگ جدیدی روبرو شود.
در همین حال، در یمن، آمریکا هفتمین یورش خود را به متحد دیگر ایرانی، شبه نظامیان حوثی که بخش اعظم کشور را اداره می‌کند، در تلاش برای جلوگیری از شلیک‌های موشکی خود به کشتی‌هایی که از تنگه باب المندب عبور می‌کنند، انجام داد.
حوثی‌ها ادعا می‌کنند که در حمایت از فلسطینی‌ها، علیه کشتی‌هایی که به سمت اسرائیل حرکت می‌کنند یا کشتی‌های جنگی غربی، اقدام می‌کنند. اما هدف‌گیری آن‌ها علی‌رغم گزارش‌هایی مبنی بر دریافت کمک از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران (IRGC) برای شناسایی کشتی‌ها و عملیات تسلیحات تصادفی است.
بایدن اعتراف می‌کند که حملات آمریکا حوثی‌ها را متوقف نخواهد کرد. با این حال، واشنگتن پست گزارش می‌دهد که دولت بایدن در حال تهیه پیش‌نویس طرح‌هایی برای یک «کارزار نظامی پایدار» در یمن با وجود تردید برخی مقامات است.
در همین حال، در لبنان، قدیمی‌ترین و قدرتمندترین متحد منطقه‌ای ایران، حزب الله مرتباً با نیروهای اسرائیلی تبادل آتش کرده است. این کشور حمایت خود را از حماس اعلام کرده اما خود را وارد جنگ علیه اسرائیل نکرده است.
دولت بایدن بلافاصله پس از حملات ۷ اکتبر به اسرائیل کمک کرد تا از حمله پیشگیرانه علیه حزب الله منصرف شود. اما اسرائیل تهدید می‌کند که اگر دیپلماسی نتواند نیروهای حزب الله را متقاعد کند که تیراندازی را متوقف کنند و از منطقه مرزی دور شوند، در لبنان اقدام خواهد کرد.
بنابراین، آمریکا و ایران در حال انجام یک عمل موازنه کننده خطرناک هستند. ایران به متحدان خود در «محور مقاومت» کمک کرده است تا حملاتی را با هدف تضعیف اسرائیل، جابجایی آمریکا و بی‌اعتبار کردن کشورهای عربی که با اسرائیل صلح کرده‌اند (یا به دنبال آن هستند) ترتیب دهند. آمریکا به نوبه خود دست به اقدامات تلافی جویانه محدودی زده است. هر دو از درگیری مستقیم اجتناب کرده‌اند. اما موازنه ممکن است برقرار نشود.
اولاً، اسرائیل در کنار رویارویی آشکار با حماس و حزب الله، جنگی نه چندان محرمانه علیه ایران و متحدانش به راه انداخته است.
در اواخر دسامبر یک فرمانده سپاه در حمله هوایی منتسب به اسرائیل در دمشق کشته شد. یک هفته بعد، صالح العاروری، یکی از مقامات ارشد حماس، در حمله‌ای به پایگاه حزب الله در جنوب بیروت ترور شد. در ۲۰ ژانویه یک حمله موشکی دیگر در دمشق پنج عضو سپاه از جمله حجت‌الله امیدوار، رئیس اطلاعات نیروی قدس سوریه، بازوی عملیات خارجی سپاه، کشته شد. در ۴ ژانویه، آمریکا مشتاق الجواری، یکی از رهبران حرکت النجبا، گروهی که در حمله به نیروهای آمریکایی دست داشت، را با حمله پهپادی به مقر او در بغداد کشت.
در همین حال، در داخل کشور، یک سری حملات تروریستی حکومت ایران را به لرزه درآورده است. این حملات شامل یک بمب‌گذاری انتحاری مضاعف است که گروه جهادی دولت اسلامی مسئولیت آن را بر عهده گرفت و حدود ۱۰۰ نفر را بر سر مزار قاسم سلیمانی، یک ژنرال ارشد سپاه که توسط آمریکا در سال ۲۰۲۰ ترور شد، را قربانی کرد. حمله دیگری نیز منجر به کشته شدن دست کم ۱۱ پلیس در استان پرتنش سیستان و بلوچستان در شرق کشور توسط یک گروه بلوچ مستقر در پاکستان به نام جیش العدل گردید.
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر معظم ایران، از نیروهای ایرانی خواسته است تا «صبر راهبردی» به خرج دهند. اما علی واعظ از گروه بین‌المللی بحران استدلال می‌کند که حکومت ایران اکنون احساس می‌کند باید «بازدارندگی را بازگرداند» و اوضاع را به دست خود گرفته است.
هفته گذشته این کشور به سه کشور همسایه موشک شلیک کرد: علیه اهداف تروریستی ادعایی در سوریه و پاکستان، و به یک پایگاه احتمالی جاسوسی اسرائیل در کردستان عراق. (حمله به پاکستان منجر به حمله موشکی تلافی جویانه به ایران شد؛ به نظر می‌رسد هر دو کشور اکنون از لبه پرتگاه عقب نشینی کرده‌اند).
واعظ می‌گوید: «ایرانی‌ها همچنان از ریسک گریزان هستند». آن‌ها می‌خواهند این تصور را که پشت پا هستند را تغییر دهند. اما به طور همزمان این تصور وجود دارد که اسرائیل برای آن‌ها تله گذاشته است – یا برای توجیه تمدید جنگ یا کشاندن ایالات متحده به آن برنامه‌ریزی کرده است.
در مورد دولت بایدن، مقامات آمریکایی اصرار دارند که خواهان جنگ منطقه‌ای نیستند. در سال ۲۰۲۰، دونالد ترامپ، سلف بایدن، در پاسخ به حملات شبه نظامیان طرفدار ایران به نیروهای آمریکایی، دستور کشتن سلیمانی را صادر کرد. این امر باعث شد تگرگ شلیک موشک بالستیک ایران به سمت الاسد شبیه به رگبار اخیر (که ترامپ پاسخ بیشتری به آن نداد) انجام شود.
بایدن محتاط بوده است. او نمی‌خواهد در زمانی که آمریکا با حمایت از اوکراین در جنگ خود علیه روسیه ضعیف شده و تلاش می‌کند از جنگی دیگر به طرفیت چین علیه تایوان جلوگیری کند، به جنگی دیگر در خاورمیانه کشیده شود. علاوه بر این، بایدن به دنبال انتخاب مجدد در سال جاری است.
در عراق و سوریه، نیروهای آمریکایی بسیار کمتر از حملات به آن‌ها پاسخ می‌دهند. به طور مشابه در یمن، آمریکا ابتدا به سرنگونی موشک‌ها و پهپادهایی که اسرائیل را تهدید می‌کردند یا کشتی‌های عبوری را محدود کرد، قبل از حمله مستقیم به حوثی‌ها هشدارهایی صادر کرد و قطعنامه حمایتی شورای امنیت سازمان ملل را تضمین کرد.
آرون دیوید میلر از بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، یک اتاق فکر در واشنگتن دی سی، می‌گوید: «دولت می‌داند که مشکلی بدون راه‌حل دارد. فقط می‌تواند برای مدیریت آن تلاش کند».
بهترین امید بایدن این است که اسرائیل به زودی پیروز شود، یا حداقل جنگ خود در غزه را خنثی کند، و بدین ترتیب از خشم در سراسر منطقه بکاهد.
اما اسرائیل نه حماس را سرکوب کرده و نه گروگان‌هایش را بازگردانده است و نشانه کمی از آمادگی برای توقف جنگ نشان می‌دهد. تعداد کشته شدگان فلسطینی از ۲۵۰۰۰ نفر گذشته و برخی اسرائیل را به نسل کشی متهم می‌کنند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به صراحت درخواست آقای بایدن برای تشکیل کشور آینده فلسطین را رد می‌کند.
در حالی که بایدن برای حفظ موقعیت در خاورمیانه تلاش می‌کند، میلر می‌گوید ممکن است یک حمله ناگوار یا تروریستی با یک جنگ منطقه‌ای فاصله داشته باشد. اگر این روند ادامه پیدا کند و یکی از این حملات واقعاً منجر به کشته شدن تعداد قابل توجهی از آمریکایی‌ها شود، دولت چاره‌ای جز حمله به سپاه نخواهد داشت».
منبع: The Economist
